Grip op Tech-inkoop: Is jouw inkoopstrategie klaar voor morgen?

Terwijl de Amerikaanse overheid deze week een strategisch aandelenbelang van 11 miljard dollar in Intel neemt, zonder daarvoor te betalen, kijken inkopers wereldwijd toe. Deze ingreep is geen reddingsoperatie; het is een geopolitieke zet om de Amerikaanse controle over cruciale chiptechnologie veilig te stellen. Het toont aan dat de technologie waarop onze publieke sector draait, onderhevig is aan politieke krachten die we niet langer kunnen negeren.

Voor Nederlandse overheidsinkopers is dit veel meer dan nieuws uit Silicon Valley. Het is een spiegel voor onze eigen tech-afhankelijkheid. Als een bedrijf dat decennialang de standaard zette plotseling een speelbal wordt van nationaal strategisch belang, wat zegt dat over de stabiliteit van jouw kritische technologieleveranciers?

Het Probleem: Jouw Tech-leveranciers Zijn Kwetsbaarder Dan Je Denkt

De huidige marktdynamiek toont een zorgwekkend patroon. Intel kampt met vertragingen bij de bouw van nieuwe productielocaties, terwijl concurrenten als TSMC en Nvidia marktaandeel wegkapen. Tegelijkertijd zien we hoe geopolitieke spanningen tech-inkoop complex maken: Beijing dringt er bij Chinese bedrijven op aan om binnenlandse chips te gebruiken, en de Amerikaanse overheid staat chipontwerpers als Nvidia toe om in het buitenland te produceren, maar eist in ruil daarvoor een deel van de winst.

Voor Nederlandse overheidsorganisaties betekent dit dat de wereldwijde tech-leveranciersketen een politiek schaakbord is geworden. Overheidsregulering speelt een steeds grotere rol in wie er mag leveren, wat er geleverd mag worden, en onder welke voorwaarden. De vraag is niet meer óf er verstoringen komen, maar wanneer.

De Verborgen Risico's Worden Groter

Stel je voor: je organisatie draait kritieke systemen op hardware van een leverancier die morgen onder handelsbeperkingen valt door veranderend beleid. Of erger nog, een leverancier wiens productiestrategie wordt gedicteerd door de overheid. De situatie bij Intel toont aan dat zelfs kerngezonde marktleiders niet immuun zijn voor onverwachte, politiek gedreven koerswijzigingen.

Nederlandse overheidsorganisaties lopen extra risico omdat ze vaak langdurige contracten aangaan zonder duidelijke exitstrategie of ontbindingsclausules. Terwijl de private sector flexibel kan reageren, zijn publieke inkopers gebonden aan starre procedures en compliance-eisen die een snelle aanpassing in de weg staan.

Daarnaast creëert de huidige marktconcentratie gevaarlijke afhankelijkheden. Wanneer OpenAI en andere AI-bedrijven gelijktijdig beslissingen nemen die hele sectoren beïnvloeden, kunnen Nederlandse overheidsorganisaties slechts machteloos toekijken.

Drie Concrete Stappen voor publieke inkopers om vanaf vandaag grip te krijgen op hun Tech-inkoop:

Nederlandse Overheid: Koploper of Achterloper?

Nederland heeft met initiatieven zoals de Nederlandse AI-coalitie en Digital Government Act al stappen gezet naar bewustere tech-inkoop. Maar de strategische ingreep bij Intel toont aan dat we sneller moeten schakelen. Andere EU-landen investeren massaal in digitale soevereiniteit. Nederland moet dit voorbeeld volgen en niet achterblijven.

Organisaties die nu proactief hun tech-inkoopstrategie aanpassen, kunnen hun dienstverlening probleemloos voortzetten, zelfs tijdens geopolitieke spanningen en opkomende politieke risico's. Organisaties die hier niet proactief mee aan de slag gaan, riskeren verstoringen in de dienstverlening van kritieke leveranciers en komen terecht in een situatie waarin crisismanagement noodzakelijk wordt.

Het is nu tijd voor actie

Start deze maand met een audit van je top 10 technologie leveranciers. Gebruik deze checklist:

• Financiële stabiliteit
• Geopolitieke risico's
• Exit-mogelijkheden

Voor elke risico-leverancier: identificeer een alternatief en onderzoek de mogelijkheden voor een overstap binnen 90 dagen.

Want terwijl overheden de regie over de chipindustrie naar zich toetrekken, moet jij de regie over je eigen inkoop behouden. De vraag is niet of de volgende crisis komt, maar of jij er klaar voor bent.